Espressotechniek uitgelegd  

Verwarmingstechnieken

*  Single Boiler,  *  Boiler met warmtewisselaar, *  Duo Boiler, *  Thermoblock

Single Boiler

Deze techniek vinden we in het grootste gedeelte van de espressomachines van low tot high end apparatuur.
In de low tot mid range machines wordt deze techniek vaak gebruikt omdat je door een single boiler extra te verwarmen heel eenvoudig ook stoom met deze techniek kunt creëren. Het nadeel hiervan is wel dat de temperatuur voor het koffiezetten dan heel erg varieert. Deze wil je eigenlijk zo nauwkeurig mogelijk hebben.

Een High end espressomachine met single boiler wordt vaak gekozen omdat deze voornamelijk alleen voor koffie (espresso) wordt gebruikt.

Over de hele range apparatuur verschilt het volume van de single boilers. Hierbij geld dat hoe meer volume hoe stabieler de temperatuur voor de koffie. 

Ook word bij een grotere boiler het onkalken van je machine steeds lastiger.

Je pompt natuurlijk vrij eenvoudig het ontkalkingmiddel in je machine.

Maar bij een groter volume in je boiler is het veel lastiger om het ontkalkingsmiddel weer uit je boiler te krijgen.

Dit gebeurt door water door je boiler te spoelen waardoor je het ontkalkingsmiddel in je boiler steeds meer verdund.

Dus hoe groter de boiler hoe meer water je moet naspoelen.

Bij de grotere boilers is het dus verstandig om te voorkomen dat er kalk in je machine terecht komt.

Boiler met warmtewisselaar

In de meeste High End espressoapparatuur word gebruik gemaakt van een boiler met warmtewisselaar.

Het grote voordeel van deze boilers is dat je hier tegelijkertijd zowel heetwater (bv voor thee) als water op koffie temperatuur en ook nog stoom uit kunt halen.

Deze Boilers zijn voor 2/3 gevuld met theewater met daar boven je stoom voorraad. Je koffiewater word door middel van de warmtewisselaar opgewarmd door het theewater.

In de boiler word het water in de warmtewisselaar opgewarmd en zal hierdoor willen stijgen.

Dit water stroomt naar de zetgroep waar het een beetje zal afkoelen en terugstroomt naar het begin van de warmtewisselaar. Door deze natuurlijke circulatie zal het water in de warmtewisselaar een iets lagere temperatuur hebben als in de boiler. Een bijkomend voordeel is dat hierdoor ook de zetgroep lekker verwarmd wordt zodat we tijdens het zetproces onderweg geen afkoeling krijgen.

Ook bij een boiler met warmtewisselaar is het belangrijk dat we voorkomen dat er kalk in de machine komt omdat zich hier ook een grote hoeveelheid water in de boiler bevind. De kans op achterblijven van ontkalkingsmiddel in de machine is vrij groot.

Duo Boilers

Er is ook apparatuur op de markt met zogeheten Duo Boilers. Hiervan is één boiler geheel gevuld met water voor het koffiezetten en de ander is weer voor 2/3 gevuld met theewater met daarboven de stoomvoorraad. Het grote voordeel van deze machines is dat de temperatuur van het koffiewater niet afhankelijk is van het theewater. Bij deze machines is dan ook de stoomdruk en de temperatuur van het koffiewater apart instelbaar.

Dit heeft ook nadelen!

Normaal gesproken worden er per boiler verwarmingselementen gebruikt van ongeveer 1200 watt.

Heb je dus een duo boiler? Dan gebruikt je machine dus ongeveer 2 keer zoveel vermogen wat dus zorgt voor een hoger stroom verbruik.

Ook voor deze machines geldt: voorkom kalk!

Thermoblock

Als laatste zijn er nog machines waarbij het water verwarmd word dmv een thermoblock.

Dit is een metalen blok (vaak aluminium) met een ingegoten verwarmingselement en leidingen.

Tegenwoordig worden voor de leidingen koper of rvs gebruikt.

Een thermoblock waarbij er kanalen in het aluminium zitten waar het water doorheen stroomt komen we nauwelijks meer tegen.

Het grote voordeel van een thermoblock is het lage volume wat maar verwarmd hoeft te worden. Deze machines zijn dan ook een stuk energiezuiniger dan een machine waar zich bv 2 liter water in de boiler moet worden warm gehouden. Nog een voordeel is dat een thermoblock eenvoudig onkalkt en nagepoeld kan worden waarbij de kans op achterblijven van ontkalkingsmiddel vrij klein is.

Een nadeel van een thermoblock is de invloed van de doorstroomsnelheid op de temperatuur van het uitstromende water. Bij het maken van een espresso is deze invloed maar klein maar bij het maken van een lungo zal het water in het begin van het zetproces heter zijn dan verderop in het zetproces. Dit terwijl we eingenlijk een zo constant mogelijke temperatuur willen.

Zijn er nog meer systemen?

Ja! Er zijn nog apparaten op de markt waarbij je het water extern verwarmd in bv een waterkoker en dan pas in je apparaatje doet.

Verder komen we nog apparatuur tegen waar een combinatie van technieken word gebruikt. Hiervan zijn een dubbel thermoblock en een single boiler samen met een thermoblock de meest gebruikte.